De natuur levert de mens allerlei zogenaamde ecosysteemdiensten als zuurstof, voedsel, drinkwater maar afzonderlijke plant- en diersoorten zijn ook heel waardevol voor de mensheid. De wetenschap leert veel door het bestuderen van plant- en diersoorten. Er is zelfs een apart vakgebied, de Bionica, die zich daar specifiek op toelegt. Geen wonder, want de natuur heeft al honderden miljoenen jaren geëxperimenteerd met allerlei mutaties en wat nu is terug te vinden bij de planten en dieren behoort tot het meest succesvolle genetische materiaal. Planten- en dierensoorten hebben allerlei eigenschappen ontwikkeld die zeer functioneel zijn en tegelijkertijd zeer efficiënt in gebruik van energie en bouwstoffen.
Een paar voorbeelden:
Onderzoek op basis van dieren wordt gedaan naar processen
– die hergroei van geamputeerde ledematen en zelfs organen mogelijk maken (zeespinnen)
–Veroudering tegengaan (sommige dieren hebben geen last van verouderingsprocessen als naakte molrat, sommige dieren als de honingbij kunnen een verjongingskuur ondergaan (p.181 Terra insecta/ A.Sverdrup)
–Jarenlange winterslaap en uitdroging mogelijk maken (dansmug P.vanderplanki, beerdiertjes ): Interessant voor bv Marsreizen. Verschillende diersoorten gebruiken verschillende methoden (p.182 Terra insecta/ A.Sverdrup.
Nobelprijs geneeskunde 2015. Uitgereikt door het ontdekken van twee middelen die per jaar 100 duizenden mensen het leven heeft gered: een schimmelstof tegen parasitaire wormen bij mensen en vee. en een stofje in zomeralsem (plant) dat goed werkt tegen malaria.
Paddenstoelen kankerremmend Tientallen soorten paddenstoelen zijn bij de behandeling van kanker. Extracten uit Gewoon elfenbankje tegen kanker in darmen, longen, bloed. Tegen borstkanker wordt oa Geschubde inktzwam gebruikt. Onderzoekers zijn er van overtuigd dat het gebruik van paddenstoelen een revolutie in kankerbehandeling teweeg kan brengen. Paddenstoelen staan intussen ook bekend als bronnen van antioxidanten, ontstekingsremmers, immuunversterkende stoffen, prebiotica, antibiotica.
Slangengif tegen spasmen en regulatie hartslag Slangengif dat verlamt kan in afgepaste doseringen heel heilzaam zijn. In slangengif zitten zo’n 2,5 miljoen componenten. Slechts 25.000 zijn benoemd en 2500 zijn geschikt voor medische toepassingen.
Steriele operatie door libellenvleugel: De vleugel blijkt bezet met minuscule scherpe pilaartjes waarop bacteriën dood gaan (de bacterie blijft aan het puntje van de pilaar vastzitten, waardoor de celwand uitrekt en uiteindelijk scheurt) (Nature Communications 26 nov. 2013) Aan medische apparatuur op basis van deze kennis wordt gewerkt. Bron: NRC 1 dec. 2013
Vlindervleugel waterafstotend: vlindervleugels doen het water nog sneller opspatten dan van een lotusblad, die tot dusver als ultiem waterafstotend werden gezien (Nature). Onderzoek naar waterafstotende processen is van belang voor industriële processen. Zo zou de truc van de vlinder misschien ook kunnen zorgen dat ultrakoude dampdruppeltjes wegveren van vliegtuigmotoren voordat ze als ijs neerslaan. Bron: NRC 24 nov. 2013
Termietennest- ventilatie gebouwen: Termieten zijn instaat de temperatuurschommelingen in hun heuvel binnen de 3 graden te houden onafhankelijk van temperatuurverschillen van meer dan 40 graden buiten. Ze hebben hiervoor een ingenieus ventilatiesysteem ontwikkeld dat nu geprobeerd wordt in de energiezuinige gebouwen toe te passen. Trouw 10 mei 2013
Deze voorbeelden vormen extra reden alle planten- en dierensoorten op aarde te koesteren. Groot en klein. Een ander belangrijk argument voor behoud van biodiversiteit is dat er minder last is van plagen naarmate de biodiversiteit van de natuur groter is, omdat een zeer succesvolle soort al gauw te maken krijgt met een predator/parasiet.
Uitsterven van soorten
In ons land komen overigens zo’n 35.000 soorten planten en dieren voor, waarvan een derde wordt bedreigd in zijn voortbestaan. In vergelijkingen bungelt Nederland in Europa onderaan bij het in stand houden van soorten (Trouw feb. 2011) . Ongeveer 94% van alle soorten mensapen (de naaste verwanten van de mens) stond in 2014 op de Rode Lijst van de IUCN in de hoogste categorieën zeer bedreigd en bedreigd. Volgens berekeningen op grond van cijfers van de IUCN is in de afgelopen 500 jaar 22% van de zoogdieren, 14% van de vogels, 29% van de reptielen, 31 maar mogelijk 43% van de amfibieën en 28% van de vissen uitgestorven.
Literatuur:
De natuur als uitvinder , miljarden jaren aan innovatie gratis beschikbaar / Y. Poelman (Natuur- en sterrenkundige, Bionica Centrum Groningen) 224 p. € 19,95